Adalet Vizyonumuz

Uzun yıllardır belli konulara has ve bu komuların sloganı haline dönüşmüş söz öbekleri vardır: Sağlık konusunda "Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi." ve adalet konusunda "Adalet mülkün temelidir." bu tür öbeklere örnek olarak gösterilebilirler.
Bu öbeklerin tümce olarak tanımlanmayışları kasıtlıdır çünkü "bir iş, bir fikir, bir oluşum belirtmezler" ve duruma göre yorumlanırlar. Hoca'ya atfedilen "Ver bakalım şu kara kaplı kitabı ..." tümcesi bu hali oldukça güzel açıklar.
Test-dr.'un baskın üçlemesinin üçüncüsü olan eğitim ise bu tür bir slogandan da yoksundur. Bu hal yaşanmış olan toplumsal gelişme sürecinin bir parçasıdır ve açıklanması günün konusunun dışında kalır.
Gerçekte "sağlık-eğitim-adalet" üçlemesi var olmanın olmazsa olmazı, birbirinden ayrılamayacak olmazsa olmazıdırlar. Bu sacayağının bir ayağının kopması dengeyi olmamak veya onun da beteri, keşke olmasaydım demek lehine bozar.
"Misyonu içinde her üç konuda bilgi sağlanmasını var sayan test-dr. adalet konusunda ne gibi bir vizyona sahiptir?" sorusu şu başlıklarda ve içeriklerle yanıtlanabilir:
1. Adalet dünyasının atmosferi: Bu atmosfer "Yargıya intikal etmiş bulunan bir dava üzerinde görüş bildirmek yargıyı etkilemeye çalışmak olur." ve "Yargı kararları tartışılamaz." efsaneleri tarafından oldukça yoğun kirletilmektedir. Gerçek yaşamda, malesef, bu çarşafların arkasında bir dizi fuhuş eylemi saklanmaktadır.
Bu savların doğru olması için yargının ilah olması gerekmektedir, ilahlaştırılması yeterli olamaz, olmamaktadır. Aksamalar çok yönlüdürler:
Bir taraftan yasalar
* uygulamaları kapsamında bulunan kişi ve kurumlar tarafından gösterilen dinamik gelişme sonucu spontane olarak oluşmuş ve geniş ölçüde kabullenilmiş olmayabilmektedirler,
* günün değişen koşullarına kendiliğinden uyabilecek veya zamanında uyumlulandırılabilecek kadar dinamik değildirler ve
* pratik yaşamın tüm ayrıntılarını dikkate alarak her konuda tek ve kesin bir hüküm oluşturulabilmesine elverişli değildirler.
Diğer taraftan yargıçlar yalnızca "cüzdanı ile vicdanı arasındaki karar zorluğunun" baskısı altında değildir. Ek olarak

* bazı yörelerde kendileri ve/veya aile bireyleri silahların gölgesindedirler,
* bazı yörelerde yöresel örf ve adetlerin, hatır gönül ilişkilerinin zaman zaman algılanamaz ama her hal-ü karda etkin olabilen baskıları altındadırlar ve
* kulüp, dernek vb. uluslarası güç birliktelikleri üzerlerinde etkinlik hissettirebilmektedirler. Bu ortamda doğal olarak yargı etkilenmektedir. Yalnızca bu etkilenmenin açık yapılabilmesi yaftalarla engellenmekte ama yargı etkilenmektedir.
Ancak yargı kararları tartışmaya açık da olsalar bunu yapmaya yetkin kişiler yargı mensuplarının bizzat kendileridir. Ekmek yedikleri "delik kiremit"i değiştirip de akmayan bir çatıyı ancak onlar yapabilirler. Test-dr. bu konuda ancak rasyonallerini ortaya koyarak kulis yapabilir ve her bulduğu fırsatta bunu yapacaktır.
2. Adalet dünyasının "yerkabuğu":Bu kabuğa kişi bir hak eksikliği veya kullandırılmaması algısı içinde bulunduğunda ve konuya ilişkin beşeri girişimlerinden bireysel olarak bir sonuç alamadığında ayak basar. çoğu kez yapması gereken iş basittir: Bir form doldurmak veya uygun şekilde kaleme alınmış bir dilekçe hazırlayıp ilgili makama yönlendirmek.
Bu tür durumlarda test-dr. kişiye yönelttiği testler aracılığıyla durumu en iyi şekilde kavrayıp
* bir form söz konusu ise ilişkin bilgileri, formun internetten eldesi için gerekli internet adresini, ve bu formun iletilme adresini sağlayacaktır;
* bir dilekçe söz konusu ise bu dilekçenin formatını ve bir örnek dilekçeyi içerir internet adresini kişiye aktaracak ve dilekçenin verilmesi gereken makamı yine adres olarak bildirecektir.
Bazan işler daha da karışıktır. Mahkemelerimizde kişi kendini temsil edebileceği gibi bir uzman vekil ile de temsil edilebilir.
Böyle durumlarda test-dr. tarafları internet üzerinden tanıştıracak ve arada "bir fincan kahvenin kırk yıllık hatırı" olmaksızın, sunulan bir dizi bağlantıdan biri üzerinde karar kılma olasılığını kişilere sunacaktır.
3. Adalet dünyasının içküresi: Bu içkürede şu an test-dr.'a ait bir sıkı kuplajlı temsilci yoktur. Ancak yüzeysel bilgilendirme yapabilir ve bunu da yapacaktır.
Durumun sağlıkla saptanmasına ilişkin testleri geliştirip hizmete sunacak, durum doğru olarak algılayabilecek ve yine ancak yüzeysel yönlendirme yapabilecektir.

Çok özetle de olsa yapay zekanın hukuk içerisindeki alabileceği konuma ilişkin bir şeyler yazmak da doğru olur. Hukukta ağır yorum gerektiren konular olduğu gibi, her iki tarafın da uzlaşmış olduğu boşanma davaları gibi tek celsede ve basitçe çözülebilir vakalar dasöz konusudur.

Yapay zekanın bu tür uygulamalardan başlayarak hukukta uygulanma alanları bulması kanımızca doğru olur. Bu şekilde beşerin şaşması kaynaklı yalnış kararların Bağdat'a gitmeden dönmesi söz konusu olabileceği gibi Bağdad'a yönelemeyenler de daha baştan önlenmiş olabilirler.

ZİYARETİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ; YARARLI OLDUĞUMUZU UMUYORUZ.
BİZE isoger1@hotmail.com HER ZAMAN YAZABİLİRİNİZ.

...

PLEASE PREFER GIVING LINK IF THAT SUFFICES